Historia

Początki teledetekcji na Uniwersytecie Warszawskim sięgają roku 1962, kiedy to po raz pierwszy dla studentów Katedry Geografii Regionalnej Świata zostały przeprowadzone zajęcia z nowego wówczas przedmiotu „Interpretacja Zdjęć Lotniczych”. Inicjatorem tych zajęć był ówczesny docent dr Bogodar Winid.

W rok później przy Katedrze Geografii Regionalnej Świata Instytutu Geografii Uniwersytetu Warszawskiego powstaje pierwsza w Polsce Pracownia Interpretacji Zdjęć Lotniczych. Kieruje nią doc. dr Bogodar Winid, a pracownikami są mgr Andrzej Ciołkosz, mgr Zbigniew Goljaszewski oraz mgr Kazimierz Trafas z Instytutu Geografii Polskiej Akademii Nauk. W roku następnym przyjęci zostali mgr Jan R. Olędzki i mgr inż. Bogumił Kukla. W tym początkowym okresie działalność Pracowni Interpretacji Zdjęć Lotniczych skupiła się na opracowaniu podstawowych programów studiów, gromadzeniu odpowiedniego sprzętu fotointerpretacyjnego oraz zdjęć lotniczych do celów szkoleniowych. Rozpoczęto również przygotowania do ogólnopolskiej konferencji poświęconej wymianie informacji o wdrażaniu interpretacji zdjęć lotniczych do studiów geograficznych, jak również ich zastosowania w badaniach prowadzonych przez geografów. Narada taka zorganizowana przez Pracownię Interpretacji Zdjęć Lotniczych, zwanej później Pracownią Fotointerpretacji, odbyła się 21-22 kwietnia 1964 roku w Warszawie. Wzięli w niej udział między innymi geografowie z Wrocławia (prof. W. Walczak, dr L. Baraniecki), Poznania (dr E. Tomaszewski), Lublina (dr A. Kęsik), którzy w swojej działalności zawodowej również stosowali zdjęcia lotnicze. Konferencja ta zwana później I Ogólnopolską Konferencją Fotointerpretacji, zapoczątkowała powstanie przy Polskim Towarzystwie Geograficznym Sekcji Fotointerpretacji, przekształconej następnie w Komisję Fotointerpretacji, a obecnie Oddział PTG – Klubu Teledetekcji Środowiska. Referaty wygłoszone na tej konferencji zostały zamieszczone w wydanym przez Pracownię I tomie pisma „Fotointerpretacja w Geografii”, periodyku wydawanego następnie przez Polskie Towarzystwo Geograficzne.

Jesienią roku 1964 kierownikiem Pracowni zostaje mgr Andrzej Ciołkosz. Zajęciami specjalistycznymi objęci zostają wszyscy, poza klimatologią, magistranci Instytutu Geografii (geografowie regionalni, geografowie ekonomiczni, geografowie fizyczni i kartografowie). Program zajęć dla każdej z tych specjalizacji obejmował 30 godzin wykładów i 60 godzin ćwiczeń.

W lutym 1969 roku w ramach reorganizacji struktury Instytutu Geografii Uniwersytetu Warszawskiego, ze składu Katedry Geografii Regionalnej Świata wyodrębniona zostaje Pracownia Fotointerpretacji Geograficznej i staje się samodzielną pracownią międzyzakładową. Na jej czele od października 1969 staje ponownie prof. dr Bogodar Winid. Oprócz działalności dydaktycznej i prowadzenia badań własnych Pracownia Fotointerpretacji przystępuje do wykonywania opracowań naukowych zlecanych przez różne instytucje, jak na przykład opracowanie na podstawie zdjęć lotniczych map użytkowania ziemi części powiatów płockiego i puławskiego, analiza transportu na terenie wybranych zakładów przemysłowych na Górnym Śląsku, analiza zwartości przestrzennej zabudowy Warszawy, Łodzi i Białegostoku. Bierze również udział w centralnie sterowanych (rządowych) programach badawczych, ze szczególnym uwzględnieniem planowania przestrzennego.

W roku 1973 kierownikiem Pracowni Fotointerpretacji Geograficznej zostaje dr Jan R. Olędzki. W związku ze zmianami zasad finansowania badań naukowych zaistniała możliwość szerszego włączenia się w badania centralnie sterowane. Pracownia Fotointerpretacji Geograficznej podejmuje prace w ramach badania zlewni reprezentacyjnych, a następnie w problemie węzłowym pod tytułem „Zastosowanie technik teledetekcyjnych w badaniach interakcji człowiek-środowisko”. Zmienia się również skład osobowy Pracowni. Po odejściu „starych” pracowników przychodzą nowi, między innymi: mgr Gabriela Tomczyńska, mgr Tomasz Deptuch, mgr Elżbieta Wołk-Musiał, mgr Małgorzata Mycke-Dominko, mgr Małgorzata Kowalska (Burgomejster), mgr Ewa Gromek (Bułat), mgr Alina Gawrońska, mgr Krzysztof Woźniak, mgr inż. Elżbieta Bielecka. W roku 1978 Pracownia włączyła się w eksperymenty z zakresu teledetekcji satelitarnej TELEFOTO, prowadząc badania na terenie tzw. Poligonu Płockiego. W roku 1977 w wyniku kolejnej reorganizacji geografii na Uniwersytecie Warszawskim, zlikwidowany został Instytut Geografii, a na jego miejsce powołano Wydział Geografii i Studiów Regionalnych. W wyniku tej reorganizacji Pracownia Fotointerpretacji Geograficznej utraciła samodzielność i została włączona do Katedry Kartografii. Rekompensatą utraty samodzielności Pracowni była możliwość, w okresie gdy Katedrą Kartografii kierował prof. Dr Bogodar Winid, zapoczątkowania specjalizacji magisterskiej z fotointerpretacji. Studia magisterskie realizowano w latach 1978-1982. Ukończyły je następujące osoby: Wanda Mierzwińska, Janusz Zarzycki, Leszek Peterwas, Sławomir Bychawski, Barbara Czyż, Andrzej Dobrowolski, Anna Borowik, Wojciech Hajnrych, Elżbieta Kozubek, Jerzy Sopoćko. Niektóre z tych osób podjęły następnie pracę w Pracowni. Lata osiemdziesiąte są okresem, gdy działalność badawcza Pracowni Fotointerpretacji Geograficznej realizowana była poprzez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, w wyniku zatrudnienia w tym Instytucie dr Jana R. Olędzkiego, mgr inż. Elżbiety Bieleckiej i mgr Małgorzaty Mycke-Dominko. Realizowano wówczas program badań podstawowych w ramach Badań Kosmicznych koordynowanych przez Instytut Geodezji i Kartografii i Komitet Badań Kosmicznych PAN. Finansowanie tych badań umożliwiło wykonanie prac doktorskich przez mgr Małgorzatę Mycke-Dominko i mgr inż. Elżbietę Bielecką oraz rozprawy habilitacyjnej przez dr Jana R. Olędzkiego. W roku 1993 Pracownia Fotointerpretacji Geograficznej odzyskuje samodzielność i zostaje przekształcona w ogólnowydziałowy Zakład Teledetekcji Środowiska. Kierownikiem Zakładu zostaje dr hab. Jan R. Olędzki. W roku 1996 wznowione zostaje kształcenie specjalizacyjne na poziomie magisterskim. Początkowo wspólnie z Zakładem Geoekologii, a od roku 1997 samodzielnie w ramach bloku specjalności geografii społecznej i ekonomicznej. 01. października 2005 Zakład Teledetekcji Środowiska zostaje przekształcony w Katedrę Geoinformatyki i Teledetekcji. Następnie 1.10.2013 w Zakład Geoinformatyki i Teledetekcji, a 01.09.2014 po połączeniu z Zakładem Kartografii utworzony zostaje największy na Wydziale Zakład Geoinformatyki, Kartografii i Teledetekcji

Tematyka badawcza Zakładu Geoinformatyki, Kartografii i Teledetekcji skupia się obecnie wokół następujących tematów badań własnych i statutowych:

    • Zastosowanie zobrazowań wysokorozdzielczych oraz hiperspektralnych w badaniach roślinności;
    • Wykorzystanie wysokorozdzielczych zobrazowań satelitarnych w badaniach struktury miast;
    • Wykorzystanie zdjęć lotniczych i satelitarnych w badaniach transformacji środowiska geograficznego;
    • Rozwój metod teledetekcji i geoinformatyki w badaniach środowiska;
    • Badania obszarów chronionych, np. parki narodowe i Natura 2000;
    • Teoretyczne podstawy kartografii;
    • Kartograficzne metody prezentacji;
    • Optymalizacji treści i formy map topograficznych;
    • Wykorzystanie psychologicznych metod badań w badaniach użytkowania map;
    • Kartografia prasowa;
    • Atlasy geograficzne papierowe i elektroniczne;
    • Atlas województwa mazowieckiego;
    • Problematyka treści i formy map prezentujących dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe Polski;
    • Automatyzacja generalizacji map;
    • Wykorzystanie systemów GIS w kartografii;
    • Kartografia i Internet; mapy elektroniczne;
    • Historia kartografii;
    • Wieloarkuszowe mapy tematyczne.

Zakład prowadzi ożywioną współpracę międzynarodową, a studenci, doktoranci i kadra uzyskuje szereg krajowych i międzynarodowych wyróżnień.